Ελληνικό ευρετήριο επιστημονικών περιοδικών | Wiki

Μπορείτε να διαβάσετε αυτή την σελίδα αλλά δεν μπορείτε να την τροποποιήσετε. Αν πιστεύετε ότι αυτό δεν είναι σωστό, απευθυνθείτε στον διαχειριστή της εφαρμογής.

<p> <b>Γλώσσες ευρετηρίασης</b> </p> <p> Είναι γνωστό ότι οι πληροφορίες αποθηκεύονται και οργανώνονται σε εξεζητημένα και πολύπλοκα πληροφοριακά συστήματα με σκοπό τη διαχείρισή τους με τρόπο που να είναι αναζητήσιμες και ανακτήσιμες από τον τελικό χρήστη. Μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες τέτοιων συστημάτων είναι η συσχέτιση του ερωτήματος ενός χρήστη κατά τη διαδικασία της αναζήτησης με το περιεχόμενο των τεκμηρίων που περιλαμβάνονται στο σύστημα. Προκειμένου η ανάκτηση πληροφοριών να είναι επιτυχής, απαραίτητη προεργασία αποτελεί η ανάλυση του περιεχμένου των τεκμηρίων και η θεματική τους ευρετηρίαση. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται οι γλώσσες ευρετηρίασης (<a href="/wiki/doku.php?id=%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%87%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF.%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF" class="wikilink1" title="ελεγχόμενο.λεξιλόγιο">ελεγχόμενο λεξιλόγιο</a> και <a href="/wiki/doku.php?id=%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE.%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CE%B1.%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82.%CE%BC%CE%B7.%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%87%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF.%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF" class="wikilink1" title="φυσική.γλώσα.ευρετηρίασης.μη.ελεχόμενο.λεξιλόγιο">φυσική γλώσσα</a>), οι οποίες ουσιαστικά αποδίδουν με όρους το θέμα ή άλλα ζητήματα που πραγματεύεται το κάθε τεκμήριο. Συνεπώς, η θεματική ευρετηρίαση είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού τα θεματικά ευρετήρια που δημιουργούνται είναι αυτά που χρησιμοποιούνται κατά την αναζήτηση συναφών με την πληροφοριακή ανάγκη τεκμηρίων έναντι των ίδιων. Λειτουργούν, δηλαδή, ως υποκατάστατα των ίδιων των τεκμηρίων. </p> <p> Το επιθυμητό για κάθε χρήστη που αναζητά πληροφορία είναι η ανάκτηση συναφών αποτελεσμάτων. Αυτή η παραδοχή τοποθετεί τη θεματική ευρετηρίαση σε μία εξέχουσα θέση αφού μέσω αυτής θα κριθεί η αποτελεσματικότητα ενός συστήματος ανάκτησης πληροφοριών. Η διαδικασία της θεματικής ευρετηρίασης είναι σύνθετη και εξαρτάται από μία σειρά παραγόντων, όπως η απόφαση των όρων που θα χρησιμοποιηθούν από τον ειδικό ευρετηρίασης, το κοινό στο οποίο απευθύνεται το σύστημα πληροφοριών, το ποσοστό σαφήνειας της θεματικής περιγραφής, το αν η ευρετηρίαση διενεργείται αυτόματα ή από κάποιπον επαγγελματία της ευρετηρίασης κ.ά. Ωστόσο, δύο ιδιαίτερα σημαντικές παράμετροι καθορίζουν το επίπεδο ευρετηρίασης των τεκμηρίων και εξασφαλίζουν, κατά το δυνατό, αποιτελεσματικότητα στα συστήματα ανάκτησης πληροφοριών: η εξειδίκευση (specificity) και η εξαντλητικότητα (exhaustivity). </p> <p> Η εξειδίκευση αφορά στην επιλογή του πιο εξειδικευμένου όρου που θα περιγράφει το θέμα του τεκμηρίου. Η εξειδίκευση αποτελεί σημαντική αρχή στη διαδικασία της ευρετηρίασης συντελώντας στην ανάκτηση συναφών τεκμηρίων. Επίσης, η εξειδίκευση επιτυγχάνεται με τον συνδυασμό όρων προκειμένου να αποτυπωθεί το θέμα ενός τεκμηρίου. </p> <p> Η εξαντλητικότητα σχετίζεται με την ποσότητα των θεματικών περιγραφέων που θα χρησιμοποιηθούν για τον θεαμτικό προσδιορισμό ενός τεκμηρίου. Συνήθως, το ερώτημα που προκύπτει είναι αν είναι σκόπιμο να περιγραφούν τα θέματα που αναφέρονται στο τεκμήριο εκτός του κύριου, να καθοριστεί, δηλαδή, το βάθος της ευρετηρίασης. Η εφαρμογή της πολιτικής της σε βάθος ευρετηρίασης αυξάνει την ανάκληση συναφών τεκμηρίων αφού προσφέρει περισσότερα σημεία πρόσβασης, σε αντίθεση με την επιλεκτική ευρετηρίαση όπου προσδιορίζεται μόνο το κύριο θέμα του τεκμηρίου. </p> <p> <b>Γλώσσες ευρετηρίασης και ζητήματα ανάκτησης πληροφοριών</b> </p> <p> Οι γλώσσες ευρετηρίασης είναι δύο, η <a href="/wiki/doku.php?id=%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE.%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CE%B1.%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82.%CE%BC%CE%B7.%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%87%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF.%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF" class="wikilink1" title="φυσική.γλώσα.ευρετηρίασης.μη.ελεχόμενο.λεξιλόγιο">φυσική γλώσσα</a> και το <a href="/wiki/doku.php?id=%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%87%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF.%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF" class="wikilink1" title="ελεγχόμενο.λεξιλόγιο">ελεγχόμενο λεξιλόγιο</a>. Η φυσική γλώσσα χρησιμοποιεί ως θεματικούς περιγραφείς τους όρους που εμφανίζονται μέσα σε ένα τεκμήριο, οι οποίοι συνήθως εξάγονται αυτόματα από υπολογιστικά συστήματα. Σε αντίθεση με τη χρήση της φυσικής γλώσσας ως εργαλείο θεματικής ευρετηρίασης, το ελεγχόμενο λεξιλόγιο χρησιμοποιεί προτυποποιημένους και εγκεκριμένους όρους που αποτυπώνουν την ιεραρχία και τη σημασιολογική σχέση μεταξύ των εννοιών, οι οποίοι έχουν προεπιλεγεί από τον εισηγητή του λεξιλογίου, κατά κύριο λόγο από επαγγελματίες της πληροφόρησης. </p> <p> Όπως προαναφέρθηκε, οι γλώσσες ευρετηρίασης είναι σημαντικές γιατί μέσω αυτών επιτυχάνεται ανάκτηση συναφούς πληροφορίας. Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζονται κάποια από τα προβλήματα που παρουσιάζονται με τη χρήση της φυσικής γλώσσας ως το μόνο εργαλείο θεματικής ευρετηρίασης σε ένα σύστημα και ταυτόχρονα αναδεικνύεται η σημασία της χρήσης ελεγχόμενου λεξιλογίου. </p> <p> Φυσική γλώσσα Ελεγχόμενη γλώσσα Πρόβλημα στην ανάκτηση με τα συνώνυμα Γίνεται έλεγχος των συνωνύμων Πρόβλημα στην ανάκτηση με τα ομόγραφα Γίνεται έλεγχος των ομογράφων Δεν εντοπίζονται σχετικοί όροι Διαθέτει συναφείς όρους Διαθέτει ποικιλία σημείων πρόσβασης Διαθέτει λίγα σημεία πρόσβασης Δεν υπάρχει ιεραρχική και σημασιολογική σχέση των εννοιών Υπάρχει ιεραρχική και σημασιολογική σχέση των εννοιών </p> <p> Η απόφαση για τη χρήση της φυσικής γλώσσας ή του ελεχόμενου λεξιλογίου σχετίζεται με την πολιτική που ακολουθεί το κάθε πληροφοριακό σύστημα. Η πολιτική αυτή μπορεί να προκύπτει από το επιστημονικό πεδίο που καλύπτεται θεματικά, από τους χρήστες στους οποίους απευθύνεται, από την τεχνολογία που χρησιμοποιεί το σύστημα κλπ. Στη βιβλιοραφία αναδεικνύεται η σημασία χρήσης και των δύο γλωσσών, εφόσον αυτό είναι εφικτό. Παράλληλα, δίνεται έμφαση και στην εκπαίδευση των χρηστών για μεγαλύτερη ευχαίρεια στη χρήση συστημάτων ανάκτησης πληροφοριών. </p>