Ελληνικό ευρετήριο επιστημονικών περιοδικών | Wiki

Ελεγχόμενο λεξιλόγιο

Τα ελεγχόμενα λεξιλόγια (controlled vocabularies) ανήκουν στις ελεγχόμενες γλώσσες ευρετηρίασης και αποτελούν έναν τρόπο για την οργάνωση της γνώσης με σκοπό τη μετέπειτα ανάκτησή της από κάποιο σύστημα. Σε αυτά συγκαταλλέγονται σχήματα θεματικής ευρετηρίασης, θεματικές επικεφαλίδες, θησαυροί, ταξινομίες και άλλες μορφές συστημάτων οργάνωσης της γνώσης.

Γενικά, αλλά και ειδικότερα στην επιστήμη της πληροφόρησης το ελεγχόμενο λεξιλόγιο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο ενός συστήματος ανάκτησης. Ένα ελεγχόμενο λεξιλόγιο αποτελείται από προσεκτικά επιλεγμένους όρους και φράσεις οι οποίοι χρησιμοποιούνται για να αποδώσουν τη σημασία μέρους πληροφοριών, ώστε αυτές να είναι έυκολα ανακτήσιμες στη συνέχεια. Τα ελεγχόμενα λεξιλόγια χρησιμοποιούν προτυποποιημένους και εγκεκριμένους όρους οι οποίοι έχουν προεπιλεγεί από τον εισηγητή του λεξιλογίου, κατά κύριο λόγο από επαγγελματίες της πληροφόρησης. Για αυτόν τον λόγο επιλύουν προβλήματα κατά την ανάκτηση που συνδέονται με τα συνώνυμα, τα ομόγραφα, την πολυσημία και την αμφισημία μεταξύ εννοιών και καθιερωμένων όρων.

Το ελεγχόμενο λεξιλόγιο αποτελεί σηματνικό εργαλείο ενός συστήματος ανάκτησης πληροφοριών αφού μέσω της χρήσης του (θεματική ευρετηρίαση και έπειτα αναζήτηση όρων μέσα από το λεξιλόγιο) φτάνει κανείς στα επιθυμητά αποτελέσματα (συναφή με την πληροφοριακή του ανάγκη). Για αυτό, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται ένα κοινό λεξιλόγιο σε κάθε σύστημα. Τα πιο διαδεοδμένα εργαλεία για τον έλεγχο του λεξιλογίου στην ευρετηρίαση και την ανάκτηση είναι οι κατάλογοι θεματικών επικεφαλίδων και οι θησαυροί.